Péu-de-lin(-d'Éuropo)
Cuscuta europaea
Convolvulaceae
Àutri noum : Péu-de-lin, Péu-de-damo, Barbo-de-mouine, Rasco, Cuscuto.
Nom en français : Cuscute d'Europe.
Descripcioun :Aquéu péu-de-lin trachis, au nostre, soulamen en mountagno. Parasito majamen lis ourtigo, pèr eisèmple de cast de fedo, e peréu l'óubloun. Se destrìo de Cuscuta epithymum que li flour soun roso peréu, qu'a souvènt 4 petalo i flour (e pas 5 coume la radiero).
Usanço :Li péu-de-lin soun pas acampa au nostre. Caupon un glucoside, la cuscutino, qu'ajudo à caga e à secreta la bilo. La cuscuto de Chino, Cuscuta sinensis, èi vertuouso contro li proublèmo de proustato e d'ourmono encò lis ome o li femo. Se chabis en gelulo .
Port : Grando erbo
Taio : 30 à 100 cm
Fueio : ges
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Cuscuta
Famiho : Convolvulaceae
Ordre : Solanales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 4
Ø (o loungour) enflourejado : 8 à 12 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2200 m
Aparado : Noun
Jun à óutobre
Liò : Cast
- Ribiero
- Gaudre
- Prado à rousèu
Estànci : Coulinen à Subaupen
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Cuscuta europaea L., 1754
Afatoulié
Prunus brigantina
Rosaceae
Àutri noum : Afatounié, Afatourié, Afàtou.
Nom en français : Prunier de Briançon.
Descripcioun :L'afatoulié se recounèis l'estiéu à si afàtous (abrignoun, afatoun) verd pièi jaune. Flouris au printèms emé de pichòti flour blanco d'ounte sorton de lònguis estamino. Li fueio, que sèmblon à li de l'ambricoutié vènon bèn à l'après.
Usanço :Se fai de counfituro emé lis afàtous (emé proun de sucre !), e d'òli de marmoto emé lis amandoun (meseioun). Fau aperaqui 10 000 amandoun pèr n'en faire un litre. J.-R. Fortoul, op.cit., ramento que lis afàtous èron descalagna dóu tèms di lòngui vihado. L'òli èi bon pèr la cousino e pèr sougna li macaduro e lou mau d'os. Se metié un tros de pan dins la sartan pèr leva la forto óudour de l'òli : "Lou pan surbiò lou gros dal fouort de l'óli, l'amarun". Lou darrié moulin s'arestè de vira en 1923 à Suzo (CN).
Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Prunus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Sebisso
- Prado
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Prunus brigantina Vill., 1786